---

Zakład Zachowań Konsumenckich

Pracownicy

• prof. dr hab. Wanda Patrzałek (kierownik zakładu)
• dr Michał Cebula
• dr Aleksandra Perchla-Włosik
• dr hab. Joanna Wardzała
• dr Monika Mucha

OBSZARY ZAINTERESOWAŃ BADAWCZYCH

W świetle  rozwiązań normatywnych w obszarze zainteresowań Zakładu sytuują się badania nad konsumpcją jako inwestycją w człowieka, rozpoznawanie nowych trendów w konsumpcji szczególnie związanych z dekonsumpcją i konwestycją. Ze względu na interdyscyplinarne zainteresowania i kwalifikacje pracowników monitorowane są zmiany jakie zachodzą w konsumpcji i dobrostanie człowieka pod wpływem kryzysów ekonomicznych i społecznych, a także zagadnienia przedsiębiorczości i prawne aspekty konsumpcji.

W obszarze prac badawczych zakładu znajdują się także kwestie stylu życia, mody i zmian kulturowych wpływających na konsumpcję, a także zarządzania marką i reklamą. Ważne spectrum zainteresowań stanowią  sieci społeczne i kapitał społeczny, a także struktura oraz stratyfikacja społeczna.  

Kolejny obszar zaintersowań to komunikacja społeczna i marketingowa, działalność informacyjna gospodarstw domowych, a także kwestie starzejącego się społeczeństwa i zachowania konsumenckie osób starszych.

Historia zakładu

Zakład Zachowań Konsumenckich powstał w 2000 roku w ramach struktury Instytutu Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego z inicjatywy prof. dr hab. Wandy Patrzałek pełniącej od początku powstania do chwili obecnej funkcję kierownika zakładu. Potrzeba powołania zakładu zrodziła się z konieczności rozwoju badań nad współczesnym społeczeństwem konsumpcyjnym jako wyniku przemian transformacyjnych w Polsce, ale także wynikała ze  współpracy nauki z biznesem w zakresie prowadzonych przez zakład badań rynku prasowego oraz badań prasoznawczych realizowanych dla wydawnictw prasowych w Polsce, Niemczech i Wielkiej Brytanii. Profil  zakładu jest interdyscyplinarny pracownicy zakładu obok socjologii  prezentują także inne dyscypliny naukowe takie, jak: ekonomia, socjologia, prawo i administracja. Zakład współpracuje z Polskim Towarzystwem Komunikacji Społecznej w ramach  sekcji Reklama, której założycielem i przewodniczącą  od momentu jej utworzenia w 2007 roku do chwili obecnej jest prof. dr hab. Wanda Patrzałek. Zakład realizował granty wewnętrzne, takie jak: Polska kadra menedżerska. Profil socjologiczny  oraz granty w ramach MNiSW oraz NCN do których należały:  Działania informacyjne członków gospodarstwa domowego a jego zachowania gospodarcze, Symboliczny wymiar konsumpcji we współczesnej kulturze w świetle badań mieszkańców Wrocławia.

Prof. dr hab. W. Patrzałek  jest ekspertem w konkursach NCN w zakresie przydzielania środków na finansowanie projektów badawczych, a także kierownikiem  projektów realizowanych (metodą FGI dla produktów prasowych i reklamy, copy testów, sondaży rynkowych, monitoringu sprzedaży wybranych tytułów prasowych etc.)  na zlecenie koncernów prasowych Phoenix Press Media, Die Verlagsgruppe Jurg Marquard, Bauer, GE Publishing Limited w latach 1996-2006 oraz  BPV Polska od 2012 do obecnie.

Kierownik zakładu była założycielem  Firmy Badawczej „Profil – Market” prowadzącej działalność związaną z badaniami rynku i opinii publicznej głównie dla koncernów prasowych w Polsce i Europie w latach 1996 – 2006.

Do podstawowych obszarów  badań Zakładu zachowań Konsumenckich należą: zachowania podmiotów rynkowych: szczególnie gospodarstw domowych i firm, komunikacja społeczna i jej bariery w zachowaniach konsumentów, firm i instytucji, reklama jako komunikat społeczny oraz socjologia konsumpcji.

O d 2016/2017 z inicjatywy kierownika zakładu przy dużym zaangażowaniu pracowników zakładu  w Instytucie Socjologii został utworzony nowy kierunek stacjonarny na poziomie licencjatu  socjologia ekonomiczna kształcący socjologów dla sfery biznesu, administracji  i instytucji samorządowych. 

W zakładzie powstawały prace magisterskie pod kierunkiem prof. dr hab. W. Patrzałek nagradzane w konkursach krajowych w 2014 roku najlepszy student w zakresie nauk humanistycznych i społecznych (tzw. Nobel studencki) oraz  na Wydziale Nauk Społecznych w 2009 -I miejsce, 2010- II miejsce, 2016 –II miejsce.  Prace doktorskie pod kierunkiem kierownika zakładu były wielokrotnie wyróżniane w 2010,2011, 2012.

Zakład wydaje liczne publikacje naukowe w punktowanych czasopismach naukowych, takich jak: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego, Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego, Marketing i Rynek,  Prac Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego, Marketingu i Zarządzania.

Zakład prowadzi interdyscyplinarną dydaktykę w Instytucie Socjologii w zakresie takich przedmiotów, jak: mikroekonomia, makroekonomia, teoria przedsiębiorstwa, zachowania konsumenckie. zachowania podmiotów rynkowych, socjologia konsumpcji, socjologia rynku, metody i techniki badań rynkowych, prawo rodzinne i opiekuńcze, encyklopedia prawa, prawo własności intelektualnej. Na uzupełniających studiach stacjonarnych i niestacjonarnych prowadzona jest specjalność z  zakresu badań rynkowych, która co roku cieszy się dużym zainteresowaniem wśród studentów, a także liczne seminaria magisterskie i licencjackie na kierunku socjologia i praca socjalna.

Kierownik Zakładu, prof. dr hab. Wanda Patrzałek oraz dr Aleksandra Perchla-Włosik i dr Joanna Wardzała zostały odznaczone Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Główne kierunki badań

Do szczegółowych obszarów badawczych Zakładu  Zachowań Konsumenckich należą

• komunikacja wewnątrz gospodarstwa domowego i wymiana informacji między członkami gospodarstwa domowego,
• nowe trendy w konsumpcji, takie jakie: dekonsumpcja, ekologizacja konsumpcji, prosumpcja oraz wirtualizacja konsumpcji,
• zachowania podmiotów w warunkach globalizacji rynków: gospodarstw domowych, firm, instytucji,
• uwarunkowania kulturowe w sferze konsumpcji oraz czynniki kulturowe determinujące konsumpcję w systemie: wartości, norm i wzorców kulturowych,
• reklama jako komunikat społeczny,
• symboliczny wymiar konsumpcji, gust i praktyki konsumpcyjne w powiązaniu ze strukturą społeczną oraz rola kapitału społecznego i sieci społecznych w obszarze wzorów konsumpcji i uczestnictwa w kulturze,
• badania młodych konsumentów ich preferencji oraz sposobów komunikacji i autoprezentacji w kontekście socjologii wizualnej,
• badania związane z funkcjonowaniem rynku mody w odniesieniu do problematyki socjologii i marketingu mody,
• badania systemu aksjonormatywnego społeczeństwa polskiego na tle przemian globalnych i tworzenia społeczeństw sieci,
• prestiżowy charakter konsumpcji dóbr i usług,
• nowe sposoby badań zachowań konsumenckich – badania jakościowe, badania neuromarketingowe, triangulacja badań ilościowych i jakościowych.
• badania świadomości i kultury prawnej konsumentów w różnych grupach wiekowych a także edukacja prawna młodzieży i dorosłych w zakresie praw konsumenta poprzez nowe media,
• badania przedsiębiorstw i przedsiębiorców w kontekście zachowań organizacyjnych.

Organizacja wydarzeń naukowych

• Organizacja cyklicznych ogólnopolskich interdyscyplinarnych konferencji  poświęconych zagadnieniom współczesnej konsumpcji w zmieniającym się otoczeniu społecznym oraz w kontekście ich   uwarunkowań komunikacyjnych. 
• Współorganizacja cyklicznych spotkań we współpracy z Wyższą Szkołą Bankową we Wrocławiu poświęconych zagadnieniom gospodarstwu domowemu jako przedmiotowi badań ekonomicznych.
• Organizacja  cyklicznych spotkań sekcji Reklamy w ramach konferencji, kongresów Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej.

Współpraca naukowa

• Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego współpraca w ramach Programu Stypendialnego Rządu R.P. im. Konstantego Kalinowskiego dla stypendystów z Białorusi dr hab. W .Patrzałek jako kilkakrotny tutor stypendystów z Europy Wschodniej w latach 2005-2007 do obecnie.
• Uniwersytet w Lipsku w ramach projektu poświeconego transformacji miast Wrocławia i Lipska w zakresie struktury gospodarczej, zmian w produktywności etc.
• Współpraca z Instytutem Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur w Warszawie dr hab. W. Patrzałek jako recenzent wydawanych przez IBRIKK publikacji oraz uczestnik seminariów badawczych.
• Współpraca z Uniwersytetem Szczecińskim prof. dr hab. W. Patrzałek jako recenzent publikacji wydawanych w ramach Studia Sociologica.
• Współpraca kierownika zakładu z Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu jako recenzent elektroniczny publikacji wydawanych w ramach Prac Naukowych, Zeszytów Naukowych, Nauk Społecznych,  Ekonomia i Społeczeństwo, Central European Jurnal of Communication, doktoratów w ramach konkursów PTKS.
• Cykliczna współpraca naukowa z Uniwersytetem Szczecińskim w ramach Międzynarodowych Konferencji Marketing Przyszłości i publikacji w Pracach Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego oraz czasopisma Marketing i Zarządzanie.
• Współpraca z Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu w ramach programu „Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy”.